จากกรณีผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่ง โพสต์ภาพร้านโทรศัพท์มือถือแห่งหนึ่ง พร้อมเขียนข้อความว่า ขอถามเป็นความรู้ค่ะ “รับจำนำไอคลาวด์” อันนี้คือยังไงนะคะ? มีผู้เข้ามาแสดงความคิดเห็นเป็นจำนวนมาก และแชร์ไปมากกว่า 200 ครั้ง
ทีมข่าวสอบถามผู้โพสต์บอกว่า ตนเองขับรถผ่านแล้วเห็นร้านขายโทรศัพท์แห่งหนึ่งปิดประกาศว่า รับจำนำไปคลาวด์จึงสงสัยว่าคืออะไร เลยลองไปโพสต์สอบถามในเฟซบุ๊กส่วนตัว
ซึ่งก็มีผู้ที่เข้ามาแสดงความคิดเห็นที่หลากหลาย อย่างผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่งเข้ามาตอบใต้คอมเมนต์ว่า “มันคือการเอาเครื่องไปจำนำ แล้วแลกเป็นเงินสดออกมาครับ แล้วเราก็ต้องผ่อนคืนจนครบ เขาถึงจะส่งรหัสมาปลดล็อกกลับไปเป็นของเรา หากเบี้ยวหนี้ เครื่องจะล็อก (เสมือนเครื่องติดโปรค่ายมือถือครับ) และเขามีสิทธิ์ยึดเครื่องเราไปขายต่อได้” และเสริมว่า “เพราะคนเข้าถึงการกู้เงินในระบบยากขึ้น ถึงต้องมีนวัตกรรมอะไรแปลกๆ ละครับ สภาวะทางเศรษฐกิจบ้านเรามีปัญหาสะสมมานานครับ ต้องยอมรับในข้อนี้”
ทีมข่าวจึงลงพื้นที่สำรวจ และพบร้านที่รับจำนำไอคลาวด์ ซึ่งไม่สะดวกให้สัมภาษณ์ แต่ให้ข้อมูลเบื้องต้นว่า ทางร้านเพิ่งเริ่มทำมาไม่นาน โดยจะเลือกลูกค้าที่เป็นลูกค้าประจำ ไม่ใช่ลูกค้าจร เดือนหนึ่งมีลูกค้ามาจำนำไอคลาวด์ 10 กว่าราย
โดยร้านจะคิดดอกเบี้ยแล้วแต่ตกลงกัน บางครั้งก็คิดร้อยละ 7-10 ต่อ 10 วัน ซึ่งหากขาดส่งก็จะล็อกแอปเปิลไอดี ทำให้ไม่สามารถใช้งานได้ ซึ่งเงินค่าจำนำ อยู่ที่รุ่นของไอโฟนแต่ละรุ่น อย่าง ไอโฟน11 อยู่ที่ประมาณ 2,000-3,000 บาท, ไอโฟน 12 ไม่เกิน 4-5 พัน, ไอโฟน 13 ไม่เกิน 5-6 พัน, ไอโฟน 14 ไม่เกิน 1 หมื่นบาท เป็นต้น
ขณะที่ทีมข่าวลองไปสำรวจที่ร้านจำหน่ายโทรศัพท์ ย่านอื่นๆ แต่ไม่พบว่ามีการรับจำนำไอคลาวด์ ซึ่งผู้ค้าร้านโทรศัพท์หญิงรายหนึ่งให้ข้อมูลว่า ไม่ค่อยมีร้านที่เปิดหน้าร้านรับจำนำไอคลาวด์ ส่วนใหญ่จะเป็นในออนไลน์ สาเหตุที่ทราบเพราะเคยมีลูกค้าที่เอาโทรศัพท์ซึ่งจำนำ iCloud มาให้ที่ร้าน แต่ทางร้านไม่สามารถทำอะไรได้
จากการสอบถามลูกค้าที่จำนำไอคลาวด์ เล่าว่า เอาไอโฟน 15 ไปจำนำระยะเวลา 7 วัน ผ่านทางออนไลน์ในราคา 4,000 บาท และต้องจ่ายปิดต้นและดอกรวม 5,600 บาท
โดยวิธีของการจำนำไอคลาวด์ ทางร้านจะให้เอา Apple ID ของเจ้าของเครื่องออก จากนั้น ทางร้านจะใส่ Apple ID ของทางร้านเข้าไปแทน โดยทางเจ้าของเครื่องไม่สามารถเข้าไปแก้ชื่อไอดีได้ จากนั้น ลูกค้าเอาโทรศัพท์ใช้ได้ตามปกติ
และเมื่อถึงกำหนด หากลูกค้าไม่จ่ายเงินค่าจำนำ ทางร้านจะล็อกไอคลาวด์ ทำให้ไอโฟนไม่สามารถใช้งานได้ ซึ่งทางเจ้าของจะเอาเครื่องไปล้างก็ไม่ได้ เพราะไม่มีรหัสผ่านไอคลาวด์ และไม่สามารถขายต่อได้ เพราะร้านส่วนใหญ่ไม่กล้ารับซื้อ
ขณะที่ทางเพจเฟซบุ๊ก MacThai แชร์โพสต์ดังกล่าว และเขียนว่า “มิติใหม่ของการซื้อ iPhone สำหรับใครที่งง ระบบรับจำนำ iCloud คือเวลาอยากซื้อไอโฟนแบบผ่อน แต่ไม่มีหลักประกันอะไรเลย ทางร้านจะเอา iCloud ของร้านไปใช้ login ในเครื่องทำให้คนที่ซื้อไอโฟนไป ถ้าเบี้ยวหนี้ไม่ยอมจ่าย ร้านก็สามารถล็อกเครื่องไม่ให้ใช้ต่อได้นั่นเอง แต่ก็จะมาพร้อมความปลอดภัย ความเป็นส่วนตัวที่จะหายไปด้วยเช่นกัน Thailand Only”
ทีมข่าวสอบถามไปที่ทนายเดชา กิตติวิทยานันท์ ระบุว่า จากข้อมูลพบว่า เข้าข่ายความผิดตามพระราชบัญญัติ ห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา พ.ศ. 2560 มาตรา 4 ที่ระบุว่าห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินกว่าร้อยละ 15 ต่อปี / มีโทษจำคุกไม่เกินสองปี ปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ถึงแม้ว่าจะมีการอ้างว่าเป็นการตกลงกันทั้งสองฝ่าย ก็ผิดกฎหมาย เพราะมีการเรียกดอกเบี้ยแล้ว โดยผู้กู้หรือผู้ที่เอาโทรศัพท์ไปจำนำ สามารถกล่าวโทษได้ และถึงแม้จะอ้างว่าไม่ได้เอาโทรศัพท์ไป แต่ก็ถือว่าเป็นการกู้ยืมเงินอยู่ดี