จากกรณีที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะ The Metropolitan Museum of Art หรือ The MET รัฐนิวยอร์ค สหรัฐฯ จะส่งโบราณวัตถุ 2 ชิ้น คืนให้ประเทศไทย ประกอบไปด้วย โกลเด้น บอย (Golden Boy) ประติมากรรมสำริดอะไหล่ทองทั้งองค์ และประติมากรรมสตรีนั่งชันเข่าพนมมือ โดยจะส่งคืนให้ไทยในวันจันทร์ที่ 20 พ.ค. 67 และจะถึงที่สนามบินสุวรรณภูมิในวันที่ 21 พ.ค. 67 นั้น
ซึ่งต่อมา ดร.ทนงศักดิ์ หาญวงษ์ นักวิชาการอิสระด้านโบราณคดี และหนึ่งในคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า หลักฐานชิ้นสำคัญที่ยืนยันว่า พบที่บ้านยางโป่งสะเดา ต.ตาจง อ.ละหานทราย จ.บุรีรัมย์ ประเทศไทย คือหนังสือ 2 เล่ม ได้แก่ ขแมร์บอนด์ และขแมร์โกลด์ ที่เขียนโดยดักลาส แลตช์ฟอร์ด (Douglas A.J. Latchford) นายหน้าค้าโบราณวัตถุ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการนำโกลเด้นบอยออกนอกประเทศ ที่ระบุชัดเจนว่า วัตถุโบราณโกลเด้นบอย พบที่ จ.บุรีรัมย์ ประเทศไทย โดยมีคำว่า “ละหาน” และ “บ้านยาง” อยู่ในพิกัด
ทำให้ทีมงานนักโบราณคดีของไทย นำมาต่อจิ๊กซอว์ และใช้เวลาศึกษาอยู่นานกว่า 3 ปี จนทราบแน่ชัดว่า มีชาวบ้านขุดพบที่หมู่บ้านยางโป่งสะเดา ต.ตาจง อ.ละหานทราย จ.บุรีรัมย์ เมื่อลงพื้นที่ไปสำรวจก็พบกับครอบครัวที่ขุดวัตถุโบราณโกลเด้นบอยได้ จึงนำไปดูร่องรอยของฐานประติมากรรมสำริดดังกล่าว ซึ่งอยู่ในปราสาทบ้านยางโป่งสะเดา
ผู้สื่อข่าวรายงานจึงเดินทางไปที่บ้านโป่งสะเดา หมู่ 20 ต.ตาจง อ.ละหานทราย จ.บุรีรัมย์ ซึ่งเป็นจุดที่ตั้งปราสาทบ้านยาง และเป็นจุดที่นักวิชาการทางโบราณคดี ระบุว่าเป็นจุดที่ตั้งของโกลเด้นบอย ที่หายไป ปัจจุบันกลายเป็นศาลากลางหมู่บ้าน โดยส่วนของปราสาทได้เคลื่อนย้ายห่างจากจุดศาลากลางหมู่บ้านประมาณ 20 เมตร
สอบถาม นางนิล อายุ 69 ปี คนขุดเจอโกลเด้นบอย พูดเป็นภาษาท้องถิ่น (กัมพูชา) ผ่านล่าม นายธนกฤต ชัยหมก อายุ 43 ปี เล่าว่า เมื่อปี 2517 หรือประมาณ 50 ปีที่ผ่านมา ตนกับสามี ไปหาขุดมันตามธรรมชาติบริเวณดังกล่าว ปรากฏว่าไปขุดเจอวัตถุประหลาด เจอท่อนขา ก่อนเห็นแต่สีดำคล้ำ จึงค่อยๆ ขุดไปพบเป็นเหมือนพระพุทธรูป จึงได้เรียกญาติมาช่วยขุดจนเจอส่วนต่างๆ ครบ
ตอนนั้นได้นำพระพุทธรูปดังกล่าว ซึ่งมีความสูงประมาณ 150 ซม. กลับมาที่บ้าน ล้างทำความสะอาด ปรากฏว่าพบแสงพุ่งออกมาเหมือนเป็นสิ่งมีค่า จึงได้จุดธูปขอไม่ให้ส่งแสงออกมา
หลังจากนั้นได้ไปปรึกษาตำรวจท่านหนึ่งอยู่ สภ.ลำปลายมาศ อ.ลำปลายมาศ จ.บุรีรัมย์ เพื่อต้องการหาที่ขาย โดยตำรวจได้พาตนไปที่กรุงเทพฯ ประกาศขายให้ชาวต่างชาติในราคา 1,600,000 บาท แต่ชาวต่างชาติต่อเหลือ 1,200,000 บาท จึงตกลงซื้อขายกัน แต่ไม่ขอเปิดเผยว่าเงินจำนวนนั้น เอาไปแบ่งกันอย่างไร และทำไมถึงไม่มีเงินในเวลานี้
สอบถาม น.ส.นัฐพร ลูกสาวนางนิล เล่าว่า เท่าที่จำได้ บริเวณนี้เป็นป่า เคยไปหาเห็ดมาก่อน เคยเห็นคล้ายปราสาท แต่ไม่ได้สนใจ แต่สิ่งที่แม่เล่าให้ฟังตอนนี้หลังแม่เห็นภาพโกลเด้นบอย แม่บอกว่า “เสียหายและเสียใจ” เพราะโกลเด้นบอยที่จะส่งคืนมา เหลือเพียงร่าง ส่วนที่ตัวเองจำได้แม่น ที่ติดตัวโกลเด้นบอล มี 1.มงกุฎเพชร 2.ลูกตาเพชร 3.สร้อยสังวาลเพชรนิล 4. กำไลแขนเป็นเพชร 5.เข็มขัดเป็นเพชรและนิล ซึ่งตอนนี้ไม่เหลือแล้ว
